Nederlandse vertaling
Deze tekst is een vertaling van de getuigenis van Bruno Canard die aan het einde van de nationale demonstratie “L’Université et la recherche s’arrêtent” [De universiteit en het onderzoeks komen tot stilstand] op 5 maart 2020 in Parijs werd voorgelezen.
Mijn naam is Bruno Canard, onderzoeksdirecteur van het CNRS bij de universiteit Aix –Marseille. Met mijn team werk ik aan de RNA virussen waarvan het corona virus deel uitmaakt. In 2002 deden we met onze nog jonge groep onderzoek naar dengue. Ik werd in die tijd uitgenodigd voor een internationale conferentie waar het ook over het coronavirus ging, een grote virusfamilie die ik nog niet kende. Het was in de tijd dat de SARS epidemie opkwam, in 2003. De EU lanceerde toen een groot onderzoeksprogramma om niet onvoorbereid te zijn als zich onverhoopt een nieuwe epidemie zou voordoen. De opzet was heel simpel: hoe kun je anticiperen op het gedrag van een virus dat nog niet bekend is? De enige mogelijkheid om dat te doen was: alle bekende virussen tezamen bestuderen, om over zo veel mogelijk kennis te beschikken en die in te kunnen zetten voor het in kaart brengen van nieuwe virussen, en met name de wijze waarop het virus zich deelt. Dat soort onderzoek is onzeker, de resultaten kun je niet plannen en het vraagt veel tijd, energie en geduld.
Het is fundamenteel onderzoek dat geduldig gevalideerd moet worden, via lange termijn programma’s en die na lange tijd soms tot therapeutische resultaten leiden. Zulk onderzoek is ook onafhankelijk. Het is het beste vaccin tegen een schandaal zoals dat van de Mediator-bis ((Mediator: en grootschalig schandaal in Frankrijk waarbij het medicijn Mediator van de Franse farmaceut Servier zonder voorafgaand zorgvuldig en onafhankelijk onderzoek op grote schaal werd ingevoerd, en na enige jaren ernstige hartklachten bleek te veroorzaken – noot van de vertaler.)).
Met mijn team hebben we deelgenomen aan diverse Europese samenwerkingsverbanden, wat al vanaf 2004 tot veelbelovende resultaten leidde. Helaas echter bestaat in het virologisch onderzoek, zowel in Europa als in Frankrijk, de tendens om zich in te spannen zolang er een epidemie heerst, en daarna alles te vergeten. Vanaf 2006 is de politieke interesse voor SARS-CoV verdwenen: men wist namelijk niet of dit virus terug zou komen. Europa keerde zich af van de grote anticipatie-projecten in naam van de belangen van de belastingbetaler. Wanneer er een virus opduikt vraagt men sindsdien onderzoekers met spoed een oplossing te bieden. Samen met onze Belgische en Nederlandse collega’s hebben wij vijf jaar geleden twee brandbrieven aan de Europese Commissie gestuurd om op het belang van anticiperend onderzoek te wijzen. Tussen die twee brieven door dook Zika op…
Wetenschap werkt niet op urgentie en met onmiddellijke antwoorden.
Met mijn team zijn we aan het coronavirus blijven doorwerken, maar met magere financiering en onder werkomstandigheden die steeds iets slechter werden. Als ik me daarover beklaagde kreeg ik vaak als antwoord: ja, maar wat geeft dat, jullie onderzoekers doen toch iets heel nuttigs voor de maatschappij en jullie zijn gepassioneerd, dat geeft toch genoeg voldoening?
En toen dacht ik aan alle onderzoeksaanvragen die ik had geëvalueerd.
Ik dacht aan alle artikelen die ik had gereviewd.
Ik dacht aan de jaarverslagen, de tweejaarsverslagen, het vierjaarsverslag.
Ik vroeg me af wie die rapporten las, en of die persoon ook mijn wetenschappelijke werk las.
Ik dacht aan de twee zwangerschapsverloven en langdurige ziekteverloven die niet waren vervangen in mijn team van 22 mensen.
Ik dacht aan de afscheidsborrels voor gepensioneerden of degenen die elders een positie kregen, en aan de verloren banen want die collega’s werden niet vervangen.
Ik dacht aan de 11 jaar aan tijdelijke contracten van onze onderzoekster Sophia, die geen woning kon huren zonder vaste baan, noch een lening kreeg.
Ik dacht aan de moed van Pedro, die zijn baan als onderzoeker bij het CNRS opgaf om biologische boer te worden.
Ik dacht aan de tienduizenden euro’s die ik had moeten voorschieten om te kunnen deelnemen aan peperdure internationale congressen.
Ik dacht aan de appel en het broodje die ik op de stoep van het congresgebouw nuttige terwijl mijn collega’s van de farmaceutische industrie naar het dure lunchbanket gingen.
Ik dacht aan het Crédit Impôt Recherche1, dat van 1,5 naar 6 miljard per jaar ging (dat is tweemaal het budget van het CNRS) onder president Sarkozy.2.
Ik dacht aan Hollande en Macron, die bewust deze bankroof in stand hielden, waardoor ik mijn tijd moest besteden aan het aanvragen van onderzoeksprojecten voor de ANR [de Franse NWO].
Ik dacht aan alle collega’ s die de gevolgen van de schaarste die door dit beleid is ontstaan moeten beheren. Ik dacht aan alle onderzoeksvoorstellen die ik heb geschreven en die vervolgens niet gehonoreerd werden.
Ik dacht aan een groot onderzoeksvoorstel voor een Frans-Duits samenwerking van de ANR dat alleen maar positieve beoordelingen had gekregen, maar waarvan de evaluatie zo lang duurde dat we dit projectvoorstel het volgende jaar opnieuw moesten indienen, waarna we het geld niet kregen simpelweg omdat er geen gelden meer waren.
Ik dacht aan de nieuwe flits call van de ANR voor onderzoek naar het coronavirus die net is gepubliceerd.
Ik dacht dat ik ook zou kunnen ophouden om projecten voor de ANR te schrijven.
Maar toen dacht ik weer aan alle tijdelijke medewerkers in ons team die op die projecten zitten.
Ik bedacht dat ik onder deze omstandigheden helemaal geen tijd meer had om het onderzoek te doen waarvoor ik ooit getekend had.
Ik bedacht dat we in elk geval momenteel op verlies staan?
Ik vroeg me af of het nou inderdaad zo nuttig was voor de maatschappij wat wij deden, en of ik nog altijd mijn passie voor mijn vak had.
Ik vroeg mezelf af of ik m’n baan niet beter kon verruilen voor nietszeggend werk, schadelijk voor de samenleving, waarvoor ik eindelijk goed betaald zou krijgen.
Nou nee, dat eigenlijk niet.
Maar ik hoop dat mijn stem de terechte woede vertolkt die overal heerst bij de universiteiten en bij alle instellingen waar publiek gefinancierd onderzoek wordt gedaan.
Vertalig: Yolande Jansen & Virginie Mamadouh
- Crédit Impôt Recherche : een regeling waardoor bedrijven hun R&D kosten van de belasting kunnen aftrekken – noot van de vertalers. [↩]
- De CIR was bedoeld om de onderzoeksuitgaven via de private sector te boosten en is omstreden omdat het ineffectief is – het vertaalt zich in ieder geval niet in meer patenten en is fraudegevoelig. Het is meer een subsidie aan bedrijven dan aan onderzoek. Vanuit de CNRS wordt sinds jaren gepleit voor een alternatieve bestedingen van een deel van dat geld om vaste onderzoeksbanen in de publieke sector te creëren – noot van de vertalers. [↩]
OpenEdition vous propose de citer ce billet de la manière suivante :
L'équipe de rédaction d'Academia (26 mars 2020). Coronavirus. Mijn naam is Bruno Canard. Nederlandse vertaling. Academia. Consulté le 30 avril 2025 à l’adresse https://doi.org/10.58079/ahy9